Module 1: Thấu hiểu Chiến lược Quốc gia về Chính phủ số (Giai đoạn 2021-2025, Tầm nhìn đến 2030)

Công cuộc chuyển đổi số tại Việt Nam được định hướng bởi một lộ trình chiến lược, rõ ràng, với văn bản cốt lõi là Quyết định số 942/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Văn bản này không chỉ là một kế hoạch hành động mà còn là một tuyên ngôn về sự thay đổi tư duy căn bản trong quản trị quốc gia.

Một trong những khái niệm nền tảng là sự khác biệt giữa Chính phủ điện tửTập trung vào việc tin học hóa các quy trình hành chính sẵn có, chuyển từ giấy tờ sang hình thức điện tử. Ví dụ: Nộp hồ sơ scan online thay vì bản giấy. và Chính phủ sốLà việc tái cấu trúc toàn diện mô hình vận hành của chính phủ dựa trên dữ liệu và công nghệ số để tạo ra các dịch vụ mới, hiệu quả hơn, cá thể hóa hơn. Đây là sự thay đổi về tư duy và phương thức làm việc.. Chính phủ số, như tầm nhìn của Quyết định 942, là một bước tiến vượt bậc: đó là việc tái cấu trúc toàn bộ mô hình vận hành của chính phủ dựa trên dữ liệu và công nghệ số để cung cấp các dịch vụ công hoàn toàn mới, hiệu quả hơn, và mang tính cá thể hóa cao hơn.

Tầm nhìn đến năm 2030 của Việt Nam rất tham vọng: đưa quốc gia vào nhóm 30 nước dẫn đầu thế giới về chỉ số phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số theo xếp hạng của Liên Hợp Quốc (LHQ).

Để đánh giá tiến trình này, Chỉ số Phát triển Chính phủ điện tử (EGDI)E-Government Development Index (EGDI) là chỉ số do Liên Hợp Quốc công bố, đo lường mức độ sẵn sàng và năng lực của các quốc gia trong việc sử dụng CNTT để cung cấp dịch vụ công. Gồm 3 chỉ số con: Dịch vụ trực tuyến (OSI), Hạ tầng viễn thông (TII), và Vốn nhân lực (HCI). của LHQ là một thước đo quan trọng.

Module 2: Kế hoạch hành động 2024: Từ Chiến lược đến Thực thi

Chủ đề của năm 2024: “Phát triển kinh tế số với 04 trụ cột: công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số – Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững”.

Module 3: Nền tảng pháp lý: Định danh điện tử và Quản trị dữ liệu

Nghị định 59/2022/NĐ-CP về định danh và xác thực điện tử là văn bản xương sống, tạo ra “giấy tờ tùy thân kỹ thuật số”. Ứng dụng VNeIDLà ứng dụng trên thiết bị di động do Bộ Công an phát triển, quản lý tài khoản định danh điện tử của công dân, tích hợp các giấy tờ cá nhân như CCCD, giấy phép lái xe, BHYT… là công cụ để quản lý tài khoản này.

Điểm quan trọng nhất là giá trị pháp lý của tài khoản định danh điện tử mức độ 2, có giá trị tương đương với việc xuất trình thẻ Căn cước công dân vật lý và các giấy tờ khác đã được tích hợp.

Song song, Luật Dữ liệuLuật Dữ liệu (dự kiến) sẽ tạo hành lang pháp lý thống nhất để quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu, giải quyết vấn đề “cát cứ dữ liệu” và coi dữ liệu là tài nguyên quốc gia. sẽ tạo hành lang pháp lý để dữ liệu thực sự trở thành một nguồn tài nguyên được lưu thông thông suốt.

Module 4: Dữ liệu là tài sản chiến lược và Thách thức “Cát cứ dữ liệu”

Trong chính phủ số, dữ liệu là tài sản chiến lược quốc gia. Tuy nhiên, tiềm năng này đang bị cản trở bởi tình trạng “cát cứ dữ liệu”Hay “data silos”, là hiện tượng dữ liệu bị cô lập, phân mảnh trong các hệ thống riêng rẽ của từng bộ, ngành, địa phương, không thể kết nối và chia sẻ với nhau. Đây là một trong những điểm nghẽn lớn nhất của chuyển đổi số..

Module 5: Vốn con người: Yếu tố quyết định thành công

Công nghệ là phương tiện, chiến lược là bản đồ, nhưng con người mới là yếu tố quyết định sự thành bại. Việt Nam đang đối mặt với “khoảng trống kỹ năng” và thiếu hụt nhân lực số chất lượng cao.

Module 6: Đo lường hiệu quả bằng Chỉ số Chuyển đổi số (DTI)

Chỉ số Chuyển đổi số (DTI)Digital Transformation Index (DTI) do Bộ Thông tin và Truyền thông công bố hàng năm, là công cụ đo lường, chẩn đoán, xếp hạng mức độ chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương. là “tấm thẻ báo cáo” về hiệu quả chuyển đổi số. Cấu trúc DTI cấp tỉnh gồm 3 trụ cột: Chính quyền số (40%), Kinh tế số (30%), và Xã hội số (30%).

Module 7: An ninh mạng: Lá chắn của Chính phủ số

Khi mọi hoạt động lên môi trường số, an ninh mạng trở thành vấn đề an ninh quốc gia. Mỗi công chức phải trở thành một “bức tường lửa người”Human firewall. Khái niệm chỉ vai trò của mỗi cá nhân trong việc phòng chống các mối đe dọa an ninh mạng. Ý thức và hành vi cảnh giác của người dùng là tuyến phòng thủ đầu tiên và quan trọng nhất..

Các hình thức tấn công chính:

• Tấn công có chủ đích (APT)Advanced Persistent Threat. Là hình thức tấn công tinh vi, có tổ chức, kéo dài, nhằm vào các mục tiêu giá trị cao (cơ quan chính phủ, tập đoàn lớn) để đánh cắp dữ liệu nhạy cảm.
• Mã độc tống tiền (Ransomware)Loại mã độc xâm nhập, mã hóa toàn bộ dữ liệu của nạn nhân và đòi tiền chuộc để giải mã. Gây thiệt hại kinh tế và gián đoạn hoạt động nghiêm trọng.
• Tấn công lừa đảo (Phishing)Hình thức lừa đảo qua email, tin nhắn giả mạo các tổ chức uy tín để lừa người dùng tiết lộ thông tin nhạy cảm (mật khẩu, tài khoản ngân hàng) hoặc nhấp vào link độc hại.

Module 8: Thu hẹp khoảng cách số để chuyển đổi số toàn diện

Nguyên tắc “không để ai bị bỏ lại phía sau” được cụ thể hóa bằng nỗ lực thu hẹp khoảng cách số (digital divide)Sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận, sử dụng và hưởng lợi từ công nghệ thông tin. Biểu hiện qua chênh lệch về hạ tầng, kỹ năng, mức độ sử dụng giữa thành thị-nông thôn, các nhóm thu nhập, thế hệ…. Đây là vấn đề đa chiều, bao gồm: khả năng tiếp cận, kỹ năng, và mức độ sử dụng.