1. Mục Tiêu Bài Học 🎯
Hiểu Nguyên Lý
Hiểu nguyên lý hoạt động cơ bản của AI sinh ngữ (Gen-AI).
Viết Prompt Chuẩn
Viết được prompt chuẩn gồm 4 thành phần (Ngữ cảnh – Vai trò – Nhiệm vụ – Đầu ra).
Ứng Dụng Thực Tế
Ứng dụng ChatGPT vào 5 nghiệp vụ hành chính: soạn thảo, tóm tắt, dịch, phân tích, thiết kế.
Nhận Diện Rủi Ro
Xác định được 3 rủi ro chính & quy tắc đạo đức khi dùng AI công vụ.
2. Khởi Động (5′)
“Trong công việc hàng ngày, anh chị nào đã thử nhập câu hỏi vào ChatGPT? Ứng dụng nhiều nhất là gì?”
📊 Chiếu kết quả Mentimeter
(Đám mây chữ: soạn văn bản, dịch, viết mail…)
3. Kiến Thức Nền Tảng (10′)
Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM)
Mạng nơ-ron được huấn luyện trên hàng tỷ từ, dự đoán “từ kế tiếp” → có thể sinh văn bản, mã, hình ảnh. Giống như một công cụ tự động hoàn thành văn bản siêu cấp.
Vị trí của ChatGPT
Là giao diện đàm thoại thân thiện kết nối người dùng với LLM. Bản enterprise có thêm API, kiểm soát dữ liệu, và các chứng chỉ bảo mật.
3 Cấp độ dùng AI công vụ
- Trợ lý soạn thảo: Viết mail, báo cáo, văn bản…
- Đồng tác giả tài liệu: Cùng AI phân tích, lên ý tưởng, cấu trúc.
- Đối thoại tự động: Chatbot hỗ trợ người dân trên cổng DVC.
4. Kỹ Năng “Prompting” 4P (15′)
Mẫu 4P: Purpose (Mục tiêu) – Persona (Vai trò) – Process (Quy trình) – Product (Sản phẩm).
Ví dụ 1: Soạn thông cáo báo chí
Purpose: Soạn một thông cáo báo chí khoảng 300 chữ để công bố kế hoạch tiêm vắc-xin COVID-19 mũi tăng cường cho người dân thành phố.
Persona: Bạn là một chuyên viên truyền thông của Sở Y tế, văn phong cần trang trọng, rõ ràng và đáng tin cậy.
Process: Cần bám sát 4 ý chính: (1) Mục tiêu của kế hoạch, (2) Đối tượng ưu tiên, (3) Thời gian và địa điểm triển khai, (4) Các kênh thông tin và hỗ trợ. Hãy nhúng các số liệu tôi cung cấp vào trong dấu ngoặc [ ].
Product: Xuất ra dưới dạng văn bản cho file .docx, cấu trúc ngắn gọn, ưu tiên sử dụng gạch đầu dòng để dễ theo dõi.
Ví dụ 2: Tóm tắt văn bản dài
Purpose: Tóm tắt văn bản sau đây xuống dưới 200 chữ.
Persona: Bạn là trợ lý pháp lý, cần nắm bắt ý chính nhanh chóng.
Process: Đọc toàn bộ văn bản, sau đó liệt kê ra 5 nghĩa vụ chính của cấp xã được đề cập trong văn bản.
Product: Cung cấp một đoạn tóm tắt và một danh sách 5 gạch đầu dòng bằng tiếng Việt.
⚡ Dán nội dung văn bản 10 trang vào đây…
Ví dụ 3: Phân tích dữ liệu Excel
Purpose: Phân tích bảng dữ liệu chi tiêu tôi cung cấp.
Persona: Bạn là một chuyên viên phân tích dữ liệu, sử dụng Python.
Process: Dựa vào dữ liệu có các cột ‘Hạng mục’, ‘Số tiền’, ‘Ngày’, hãy tính tổng chi tiêu theo từng hạng mục. Sau đó, vẽ một biểu đồ cột thể hiện tổng chi của 5 hạng mục cao nhất.
Product: Hiển thị bảng kết quả và hình ảnh biểu đồ cột. Cung cấp code Python đã sử dụng.
⚡ Upload file Excel hoặc dán dữ liệu bảng vào đây…
5. Tình Huống Thực Hành & Giải Pháp (20′)
| # | Tình Huống Hành Chính | Cách Dùng ChatGPT | Lưu Ý Bảo Mật |
|---|---|---|---|
| 1 | Dịch nhanh dự thảo Nghị định 6000 chữ (Việt → Anh) | Prompt: “Bạn là dịch giả pháp lý cấp nhà nước…; giữ nguyên định dạng Điều, Khoản.” | Bỏ mọi dữ liệu mật; kiểm tra lại thuật ngữ chuyên ngành. |
| 2 | Soạn thư mời họp Ủy ban với 3 biến: địa điểm, thời gian, agenda. | Dùng biến < | Không để lộ email hoặc thông tin cá nhân nhạy cảm. |
| 3 | Trả lời câu hỏi người dân về thủ tục hộ chiếu. | Prompt: Yêu cầu căn cứ pháp lý tại QĐ 153/2023, ngôn ngữ thân thiện. | Luôn kiểm chứng lại điều luật gốc trước khi gửi đi. |
| 4 | Tạo slide tuyên truyền phòng cháy chữa cháy. | Prompt: “Sinh outline 5 slide + gợi ý hình minh họa từ Unsplash.” | Kiểm soát nội dung để đảm bảo tính chính xác, an toàn. |
| 5 | Kiểm tra đạo văn một bài báo cáo nghiên cứu. | Prompt: “Đánh giá mức độ tương đồng, chỉ rõ đoạn nghi vấn.” | Không upload tài liệu thuộc danh mục tuyệt mật. |
6. Rủi Ro & Đạo Đức (5′) ⚠️
Rò rỉ dữ liệu
Quy tắc: Không nhập thông tin mật, nhạy cảm (số CCCD, hồ sơ nhân sự, nội dung họp nội bộ…).
Thông tin sai lệch (Ảo giác)
Quy tắc: Luôn kiểm chứng các thông tin quan trọng (số liệu, điều luật, sự kiện) từ nguồn chính thống.
Thiên kiến thuật toán
Quy tắc: Cross-check đa nguồn, tuân thủ quy định pháp luật để chống phân biệt đối xử trong các quyết định.
Khẩu Quyết 3C Khi Dùng AI Công Vụ
Check nguồn – Cẩn trọng dữ liệu – Chịu trách nhiệm.
7. Mini-Quiz & Bài Tập (5′)
Kahoot 5 câu hỏi nhanh
- Thành phần Persona trong mẫu 4P có ý nghĩa là gì?
- Khi nào nên dùng kỹ thuật “chain-of-thought prompting”?
- Ví dụ nào sau đây là rủi ro “ảo giác” của AI?
- Đâu KHÔNG phải là một phần của “Khẩu quyết 3C”?
- ChatGPT có thể tự động kết nối API tới hệ thống nội bộ không?
Bài tập tại chỗ
Viết một prompt yêu cầu ChatGPT xây dựng kịch bản cho một buổi livestream trên mạng xã hội với chủ đề “Ngày không khói thuốc”.
Yêu cầu: Thời lượng 3 phút, có lời chào, 3 luận điểm chính, và lời kêu gọi hành động. Sau đó, hãy thử nghiệm prompt của bạn và nộp lại link kết quả.
8. Chốt Bài & Kết Luận (1′) 🏁
AI không thay thế công chức, nhưng công chức biết dùng AI sẽ thay thế những người chưa biết.”
Hãy coi ChatGPT là trợ lý số trung thành – nhưng chính bạn vẫn là người chịu trách nhiệm cuối cùng.